01 sep Bovenste Dantian – Shen cultiveren

VERVOLG OP BLOG 1 & 2 VAN 3:
1. ONDERSTE DANTAN – JING BEWAREN
2. MIDDELSTE DANTIAN – QI VERZAMELEN

De Daoïsten erkennen drie primaire krachten die in het Universum werkzaam zijn: die van de Aarde, de Kosmos en de Hemel. Ook wel bekend als ‘De Drie Schatten’. Deze drie oer-energieën worden binnen de Traditionele Chinese Geneeskunde aangeduid met Jing, Qi en Shen en komen in de mens tot uiting in het fysieke lichaam (Jing/Aarde), het energetische lichaam (Qi/Kosmos) en het spirituele lichaam (Shen/Hemel). Het onderhouden en aanvullen van deze energieën wordt in Qigong gedaan via de drie Dantian. Dit zijn energiereservoirs in het lichaam die met zuivere qi uit de Aarde, Kosmos en Hemel gevuld kunnen worden en van waaruit qi zich verder verspreidt naar lichaam, ziel en geest.

Hieronder ga ik dieper in op de bovenste Dantian. Eerder deed ik dat al voor de onderste Dantian en middelste Dantian. De teksten maken deel uit van mijn boek ‘De Kracht van Qigong’.

Shen is de derde schat en is qi op het niveau van de Geest. Het is de hemelse kracht, de energie van alles wat vormloos is, de qi van Bewustzijn. Shen geeft ons het vermogen om emoties te interpreteren en te observeren, om keuzes te maken en te analyseren. Het is ook de energie van onze gedachten, ideeën, intenties, ingevingen, creativiteit en al het andere wat we niet met onze zintuigen kunnen waarnemen. De Chinese tekens voor Shen zijn zon, maan en sterren, omdat deze net als Shen kracht en licht uitstralen. Shen wordt ook wel ‘het licht lichaam’ genoemd en is spiritueel van aard. Het is de meest ijle vorm van qi dat in ons lichaam werkzaam is.

Shen is de spontane werking van Dao: niet waar te nemen met ogen, oren, mond, neus of huid, maar alleen te ervaren met de innerlijke zintuigen van intuïtie en bewustzijn. Welke woorden er ook gebruikt worden om Shen te omschrijven, ze schieten altijd te kort. Of zoals Lao Tzu zo mooi zegt in de 14^e vers van de Dao de Jing:

Wat niet kan worden gezien, wordt onzichtbaar genoemd.
Wat niet kan worden gehoord, wordt onhoorbaar genoemd.
Wat niet kan worden vastgehouden, wordt ontastbaar genoemd.
Deze drie kunnen niet worden gedefinieerd.
Daarom zijn zij versmolten tot één.

Elk van deze drie is té subtiel voor beschrijving.
Door intuïtie kun je het zien,
het horen
en het voelen.
Dan zijn het ongezien,
ongehoorde
en onaangeraakt
aanwezig als één

Zijn opkomst brengt geen dageraad.
Zijn ondergang geen duisternis;
het gaat altijd door, onbenoembaar,
terugkerend tot niets.

Nader het en er is geen begin;
volg het en er is geen einde.
Je kunt het niet kennen, maar je kunt het zijn,
op je gemak in je eigen leven.

Ontdekken hoe de dingen altijd zijn geweest
brengt je in harmonie met de Weg.

Spiritueel-energetisch gezien daalt Shen via de kruin de schedelholte in en vult daar de bovenste Dantian. Vanuit dit energetisch centrum, waar ook de hersenen zijn, verspreidt Shen haar kracht en licht verder uit naar alle uiteinden van het lichaam. Fysiek-energetisch beschouwd huist Shen in het Hart, dat zich in de bovenste Verwarmer bevindt, en beweegt zich via het bloed door het lichaam. Qigong oefeningen die gericht zijn op zowel de bovenste Dantian als de bovenste Verwarmer helpen bij het cultiveren van Shen. Dit zijn vaak ook meditatieve oefeningen, omdat daarmee verbinding wordt gemaakt tussen Bewustzijn (Shen) en Oorsprong (Jing). Meditatie zorgt ervoor dat Shen zich in ons kan verankeren, Qi vrijelijk door ons heen kan stromen en Jing zich in ons kan manifesteren. Wanneer dit zo is, dan spreken we als mens van een fysieke, mentale, emotionele en spirituele gezonde staat van zijn.

JING, QI EN SHEN
Het menselijk lichaam is de éénheid van Jing, Qi en Shen, ook wel de lichaam-Geest verbinding genoemd. Zij staan in voortdurende verbinding met elkaar. Shen kan zich echter alleen verdiepen wanneer de basis hiervoor gelegd is en Jing en Qi in overvloed aanwezig zijn, oftewel Shen wil pas indalen als Jing en Qi sterk zijn. Jing en Qi vormen dus de basis voor het cultiveren van Shen. Het is daarom nogmaals dat in Qigong in het begin vooral de nadruk wordt gelegd op het vullen en verzorgen van de onderste Dantian (Jing) en gaandeweg ook steeds meer de middelste Dantian (Qi) daarin wordt meegenomen. Pas in een gevorderde stadium van het beoefenen van Qigong wordt er meer aandacht besteed aan de bovenste Dantian (Shen).

Daar waar het verzorgen van de drie Dantian beschouwd kan worden als een meer spiritueel-energetische taak van de mens, is dat van de Drievoudige Verwarmer een meer fysiek-energetische verantwoordelijkheid. Shen wordt namelijk in het Drievoudige Verwarmersysteem gezien als katalysator voor en inspirator van het Hart en de bijbehorende emoties. Een goede doorstroming in de bovenste Verwarmer, betekent een Hart dat in harmonie is. En aangezien het hart in de Chinese Geneeskunde de keizer van alle organen is, en de rest van onze organen nergens zijn zonder hem, is het van enorm belang voor onze algehele gezondheid om dit gebied goed te verzorgen en het de aandacht te geven die het nodig heeft. Oefeningen voor de bovenste Verwarmer komen daarom in verhouding vaker in Qigong oefeningen voor dan voor de bovenste Dantian.

De bovenste Dantian kun je vullen en verzorgen door middel van de volgende oefening (een video-opname hiervan heb ik hieronder toegevoegd, plus een video van de oefeningen van alle 3 Dantian achter elkaar):

• Plaats je voeten op heupbreedte en laat ze wat zinken in de Aarde. Maak vanuit je voeten verbinding met de Aarde. Buig je knieën licht en ontspan je billen, zodat je je staartbeen kunt laten uithangen. Kantel je bekken iets naar achteren om je rug wat af te vlakken. Je wervelkolom is recht en je kruin is het hoogste punt. Maak vanuit je kruin de verbinding met de Blauwe Hemel.
• Verzacht je gezicht en laat je schouders naar beneden zinken. Je armen hangen ontspannen naast je met wat ruimte bij de oksels.
• Laat je aandacht naar je handen gaan en breng ze in de lotushouding voor je hart. (Lotushouding: ruggen van de handen naar elkaar gedraaid met wat ruimte ertussen en vingers naar boven wijzend).
• Neem een aantal ademhalingen de tijd om de kracht en energie van je Hart in je handen te voelen en ze daarmee te vullen.
• Krul al je vingers naar je handpalmen tot alleen je wijsvingers rechtop staat.
• Laat je handen met de uitgestoken wijsvingers zachtjes naar beneden ‘vallen’ en dan met een grote boog weer omhoog komen tot voor Yin Tang (je derde oog).
• Raak me je wijsvingers zachtjes Yin Tang aan en maak verbinding met je bovenste Dantian.
• Laat je handen met de handpalmen naar beneden gedraaid langzaam voor je langs naar beneden komen.
• Draai daar de ruggen van de handen naar elkaar toe en breng je handen in de lotushouding weer voor je hart.
• Herhaal dit een aantal keer, totdat je voelt dat je volledig in je onderste Dantian bent aangekomen. Sluit af door je beide wijsvingers even op Yin Tang te laten en daar na te voelen.